Zuid-Afrika: Duik in de bijzondere geschiedenis van onze Nederlandse voorvaderen
Zuid-Afrika reizen - Pretoria - Voortrekkers Monument - Paul Kruger Huis - Safari Kruger Nationaal Park - Union Gebouw
De geschiedenis van Zuid-Afrika is nauw verweven met die van de Nederlandse. Lees hier over de plekken in Zuid-Afrika waar je die geschiedenis zelf kunt ervaren.
Zuid-Afrika |
21-09-2015
Paulien van der Geest
Paulien van der Geest
De geschiedenis van Zuid-Afrika is nauw verweven met de geschiedenis van Nederland. En toch weten we nauwelijks iets van deze gezamenlijke geschiedenis af. We hebben Paul Kruger-straten in Nederland, maar wie was dat eigenlijk? En heb je ooit gehoord van de Grote Trek van de Voortrekkers? Of de Boerenoorlogen die de Nederlandse Zuid-Afrikaners hadden met de Britten? In dit blog laten we je kennismaken met een stukje geschiedenis van de Nederlanders in Zuid-Afrika én nemen we je mee naar plekken rond de Zuid-Afrikaanse stad Pretoria waar je die geschiedenis zelf kunt ervaren. En, helemaal leuk, als jij een reis als reisreporter naar Zuid-Afrika wint, kun je dit stukje geschiedenis van Zuid-Afrika zelf gaan ontdekken!
In het spoor van de VOC trokken Nederlanders vanaf 1652 naar Zuid Afrika. Het bevoorradingsstation van de VOC in Kaapstad voorzag schepen naar Indië van vers eten. De Nederlandse pioniers hoopten op een betere toekomst als boer. Ook Fransen en Duitsers gingen dit avontuur aan. Deze groep kreeg de naam Afrikaners en werden ook wel Boeren genoemd. Deze gemengde groep pioniers spreekt Afrikaans, een taal die afstamt van het Nederlands. Sommige woorden zijn ouderwets Nederlands, andere fonetisch geschreven. Maar elke Nederlander met een beetje fantasie kan een krant in het Afrikaans lezen.

De Grote Trek: 12.000 Boeren op zoek naar nieuw leefgebied
In 1806 namen de Britten de heerschappij over de Kaapprovincie over van de daar wonende Nederlanders. De ‘Afrikaner Boeren’ -de Nederlands sprekende groep waarvan de voorvaderen uit Nederland kwamen- konden zich niet vinden in deze Britse overheersing en besloten op zoek te gaan naar een nieuw leefgebied. Tussen 1835 en 1854 trokken zo’n 12.000 ‘Trekboeren’ met huifkarren dwars door het binnenland naar het verre noorden, richting het huidige Johannesburg en Pretoria. Dit wordt de ‘Grote Trek’ genoemd. Om in het noorden te komen, trokken ze met hun huifkarren de Drakensberg over, trotseerden ze aanvallen van wilde dieren als leeuwen én voerden ze een bloederige strijd met de inheemse bevolking. Regelmatig moordde de inheemse bevolking een groep Voortrekkers uit. Dat de beroemdste slag de naam ‘Slag bij Bloedrivier’ heeft gekregen zegt wel genoeg. Bij deze slag bestormde een Zululeger van 10.000 man het kamp van de Voortrekkers met maar zo’n 650 man. Verbazingwekkend genoeg wonnen de Voortrekkers de strijd dankzij hun geweren en kanonnen. Als je de afbeeldingen ziet, zie je veel parallellen met het Wilde Westen van Amerika. Niet alleen gingen de Nederlandse boeren met huifkarren de onbekende gebieden in, maar ook de bloederige botsingen met de inheemse bevolking zag je veel in het Wilde Westen in de VS.

Foto: Wikipedia
Bezoektip 1: het Voortrekker Monument in Pretoria
Het Voortrekker Monument is een imposant granieten gebouw boven op een heuvel aan de rand van Pretoria. In het gebouw is een museum dat veel inzicht geeft in de geschiedenis van de Nederlandse pioniers, de moeilijke omstandigheden waarin ze leefden én hun doorzettingsvermogen.

![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
Paul Kruger: de markante president van de Zuid-Afrikaanse Republiek


Kruger was een markant figuur en over zijn leven gaan velen verhalen de ronde. Hij genoot weinig formeel onderwijs en het enige boek dat hij ooit las was de bijbel. In 1902 kwam Kruger in Nederland om hulp voor de Tweede Boerenoorlog tegen de Engelsen vragen. Bij dit bezoek aan de twintigjarige Koningin Wilhelmina zag de eenvoudige ‘oom Paul’ een zilveren vingerkommetje aan voor drinkbeker. Terwijl de hovelingen hem hardop uitlachten, redde Wilhelmina de situatie door ook uit haar vingerkommetje te drinken. Iedereen volgde beschaamd haar vorstelijke voorbeeld.
Bezoektip 2: op safari in het Kruger Nationaal Park
Kruger verbleef het liefst in de natuur en kon perfect vogelgezang nafluiten. Om de natuur te beschermen, verbood hij in 1898 de jacht tussen Sabie- en Krokodilrivier, een gebied dat nu onderdeel uitmaakt van Kruger Nationaal Park. Het Kruger Park ligt 400 kilometer van Pretoria en is inmiddels uitgegroeid tot een natuurreservaat van zo’n 20.000 km2. Kortom, met dank aan deze man kun jij nu op safari in het Krugerpark!
Time Flies in Kruger from Quinnipiac University FTM on Vimeo.
Bezoektip 3: het Paul Kruger Huis in Pretoria
Het laatste woonhuis van Paul Kruger in Pretoria is tegenwoordig opengesteld als een museum. Vanwege een jachtongeluk sneed hij op twintigjarige leeftijd eigenhandig zijn linkerduim af met zijn mes. Dit mes is een van de vele dingen uit het leven van Paul Kruger die worden tentoongesteld. Het huis ligt vlakbij het Kerkplein, het centrum van Pretoria. Aan het Kerkplein liggen historische gebouwen als Ou Raadsaal, Old Capital Theatre en het Paleis van Justitie, waar onder andere Mandela levenslang kreeg.

Dit raad je nooit: hoeveel hoofdsteden heeft Zuid-Afrika…
We geven meteen maar het goede antwoord: Zuid-Afrika kent maar liefst 3 hoofdsteden! Twee daarvan, Pretoria en Bloemfontein, zijn gevestigd op het grondgebied van de Nederlandstalige Boeren. Na de verloren Tweede Boerenoorlog werden de Zuid-Afrikaanse Republiek van Paul Kruger en de Oranje Vrijstaat -beiden Afrikaner bolwerken- samengevoegd met de Britse kolonies tot één Unie. Deze Unie van Zuid-Afrika werd opgericht in 1910. Zowel de Britse als de Boeren partijen wilden de hoofdstad op hun grondgebied hebben en zo werd besloten de eer te verdelen. De wetgevende macht is gevestigd in Kaapstad, de gerechtelijke macht in Bloemfontein (de hoofdplaats van de Oranje-Vrijstaat) en de bestuurlijke macht in Pretoria (de hoofdplaats van de Zuid-Afrikaanse Republiek van Paul Kruger).

Foto: Wikipedia
Bezoektip 4: het Uniegebouw in Pretoria (Union Building)
Het Uniegebouw in Pretoria is de officiële zetel van de Zuid-Afrikaanse regering. Het gebouw stond symbool voor de unie tussen de Nederlandse (Afrikaners) en Engelse (Anglo-Afrikanen) delen van de bevolking. De zwarte en gekleurde bevolkingsgroepen telden toen helemaal niet mee. Het imposante parlementsgebouw kun je niet in. Je kunt wel rondlopen in de Union Gardens die bestaat uit terrastuinen vol met prachtige inheemse planten. Het ligt op een heuvel en daardoor heb je een mooi uitzicht over Pretoria. Als in oktober de Jacaranda bomen paars bloeien is dat helemaal een prachtig gezicht.
In de tuin staat een gigantisch standbeeld van Mandela van maar liefst 9 meter hoog. Net als met de toren van Pisa kun je bij het juiste cameraperspectief leuke grapjes uithalen. Bijvoorbeeld door net doen alsof je ‘Madiba’ een high five geeft.

Nieuwe kans: win een reis en ga als reisreporter naar Zuid-Afrika!

Als je wint, overnacht jij als reisreporter bij Natanja Guesthouse in Pretoria. Je ervaart van dichtbij de geschiedenis in Pretoria. Je blogs hierover worden door Footprint Travel en South Africa Tourism gepubliceerd. Lees hier hoe je meedoet aan deze wedstrijd en misschien word jij onze reisreporter!
Zelf naar Zuid-Afrika?
Niet gewonnen, maar wil je zelf deze onvergetelijke reis maken? Kijk dan op onze website om je eigen unieke Zuid-Afrika reis samen te stellen met onze Zuid-Afrika bouwstenen. Geen zin om te puzzelen? Kijk dan bij onze gevarieerde Zuid-Afrika rondreizen.

Zelf Zuid-Afrika ontdekken? Vraag gratis een offerte aan!