Ben jij een cultuurbarbaar of een cultuurkameleon? Doe de test!
Cultuur in Indonesië - Gewoontes
Nasi als ontbijt of een boterham met pindakaas, eten niet met je linkerhand aanraken of eten met mes en vork? We zijn benieuwd of jij in het buitenland vasthoudt aan je eigen Nederlandse gewoontes of juist helemaal opgaat in de Indonesische cultuur? Doe de test en ontdek of je een cultuurbarbaar of een cultuurkameleon bent.
Indonesië |
17-08-2015
Paulien van der Geest
Paulien van der Geest
Nasi als ontbijt, nieuwsgierige vragen op je afgevuurd krijgen, eten niet met je linkerhand aanraken… De gewoontes in Indonesië zijn anders dan in Nederland. We zijn benieuwd of jij in het buitenland vasthoudt aan je eigen Nederlandse gewoontes of juist helemaal opgaat in de Indonesische cultuur? Doe de test en ontdek of je een cultuurbarbaar of een cultuurkameleon bent. Onder elke vraag staat een toelichting, waarbij je meer te weten komt over de cultuur en omgangsvormen in Indonesië. Tel op hoe vaak je A of B scoort en kijk bij de totaalscore onderaan.
1. De bevolking in Indonesië staat erom bekend: het stellen van een spervuur aan vragen aan buitenlandse toeristen. Waar ga je naartoe? Waarom? Waar kom je vandaan? Ben je getrouwd? Heb je kinderen? Hoe reageer je op deze vragen?
- Zo’n batterij aan vragen irriteert me vreselijk. Het gaat niemand wat aan waar ik naartoe ga. Ze proberen me vast iets te verkopen. Ik negeer dit soort vragen en loop door.
- Ik reageer met het stellen van dezelfde vragen aan hen. En wat blijkt: dit levert heel leuke gesprekken en contacten op.
In Indonesië is het heel belangrijk om iemands positie in de maatschappij vast te stellen. Met je antwoord op hun vragen proberen ze te snappen wie jij bent en hoe ze jou moeten benaderen. Het is dus een vorm van beleefdheid dat ze je deze vragen stellen. Vervolgens is het van jouw kant beleefd als jij hun soortgelijke vragen stelt. Zo toon je belangstelling voor elkaar. Daarnaast is men simpelweg supernieuwsgierig naar die vreemde blanken, die ze voornamelijk van tv kennen. Ze willen graag meer weten. Omgekeerd is het dus ook geen enkel probleem als jij hun allerlei vragen stelt. Dus: ga er eens goed voor zitten. Voor je het weet heb je nieuwe vrienden gemaakt!
2. Met de komst van mobiele telefoons hebben veel mensen in Indonesië een camera. Hele schoolklassen giechelende schoolmeisjes willen met je op de foto. Wat doe je?
3. Er gaat iets mis. Je geplande excursie kan om een jou onduidelijke reden niet doorgaan. Wat doe je? 4. Onderhandel jij als je iets wilt kopen en hoe doe je dat? 
5. Je bent net aangekomen in Indonesië. Hoe begroet je iemand? 6. Je hebt je goed ingelezen en je weet dat je met je linkerhand niets mag aangeven. Wat doe je? 7. In Indonesië roepen kinderen op straat bij wijze van begroeting vaak Mister, mister! naar je. Ook als je een vrouw bent. Hoe reageer je hierop?
8. Hoe kleed jij je op vakantie in Indonesië?
De meeste A’s: De meeste B’s: Evenveel A als B: .jpg)
- Sorry, maar daar heb ik echt geen zin in. Ik kom hier voor mijn rust. Ik loop dan ook hard weg.
- Ik blijf lachen en ga met iedereen op de foto. Zij vinden mij blijkbaar net zo exotisch als ik hen.
In de ogen van veel jongeren ben jij een soort ideaal, je doet hen denken aan beroemde popsterren. Mogelijk ben je de eerste blanke westerling die ze ontmoeten. Jij neemt de hele dag door foto’s van de lokale bevolking omdat je hen zo bijzonder vindt, dan is het niet zo vreemd dat zij ook foto’s van jou willen maken, toch? Dus maak er gebruik van en vraag of je hen dan ook op de foto mag zetten. Levert leuke kiekjes op!
- Ik word boos en roep dat ik de baas wil spreken.
- Ik blijf vriendelijk en vraag of ze me kunnen helpen om een andere oplossing te vinden.
Het voorkómen van gezichtsverlies is cruciaal in Azië. Degene die zijn zelfcontrole verliest en boos wordt of schreeuwt, verliest zijn gezicht. Men zal zich hier uiterst ongemakkelijk bij voelen en zal in een uiterste geval eveneens boos worden. Al wordt de reden jou niet duidelijk, in Indonesië heeft men vaak wel het beste met je voor. Laat de lokale bevolking met je meedenken, wie weet wat voor onverwachte, unieke dingen je gaat meemaken. Dikwijls is er iets anders mogelijk, wat voor jou waarschijnlijk een prima oplossing is.
- Ja, ik ben er trots op dat ik een keiharde onderhandelaar ben en nooit te veel betaal. Ik begin op een derde van de prijs en geef geen dubbeltje toe. Op het allerlaatste moment zie ik soms toch af van de koop. Laat ze maar boos worden, daar trek ik me niets van aan.
- Enigszins, ik denk er eerst goed over na of ik iets echt wil hebben en wat het me waard is. Na de prijs gehoord te hebben, vraag ik vriendelijk of er misschien iets van af kan. Als men openstaat voor onderhandeling, ga ik er eens rustig voor zitten en bekijk de goederen uitgebreid. Ik probeer op een prijs uit te komen waar iedereen tevreden mee is.
Vriendelijk vragen of de prijs omlaag kan, is altijd een goed idee. Zelfs in winkels krijg je soms direct een korting van 10% of een korting als je 2 stuks van iets koopt. Andere winkels hebben een fixed price oftewel de prijs ligt vast. Meestal zijn de prijzen dan ook heel erg redelijk. Op veel plaatsen (zoals op de markt) is onderhandelen normaal. Zie het als een spel, waarbij iedereen wint. Bedenk dat een 10 eurocent voor jou niets betekent, maar voor de verkoper is dat de prijs van een maaltijd. Kijk de eerste dagen wat om je heen, zodat je een gevoel voor geld krijgt. Bedenk, voordat je iets gaat kopen, wat het je ongeveer waard is. Wordt er overeenstemming bereikt, dan is het not done om de koop alsnog niet te laten doorgaan. De verkoper voelt zich voor de gek gehouden en zal waarschijnlijk erg boos worden.
- Gewoon, zoals ik gewend ben: met een stevig handdruk.
- Ik kijk wat zij doen en pas me aan.
Kijken wat de lokale bevolking doet en daarop anticiperen is altijd een goed idee. Het is slim om van tevoren iets te lezen over cultuur en omgangsvormen. In Indonesië is het geven van een stevige hand onbeleefd. Heel beleefd is het om met je linkerhand je rechterelleboog te ondersteunen en om dan, na een zachte handdruk, met je rechterhand je hart aan te raken.
- Wat een gedoe om daar rekening mee te moeten houden. Ik wil een beetje relaxt vakantie vieren, dus ze moeten niet zo moeilijk doen.
- Het kost me wat moeite om eraan te wennen, maar ik let er goed op dat ik alleen mijn rechterhand gebruik als ik iets aangeef.
In Indonesië gebruikt men geen toiletpapier, maar water en de linkerhand. Vandaar dat die hand ‘onrein’ is. Eten of eten aangeven met je linkerhand is dus behoorlijk onsmakelijk! Geld of iets anders aangeven met je linkerhand is dus ook niet erg netjes. Gebruik dus je rechterhand. Je zult merken dat het al snel went.
- Zo irritant. Ze zien toch dat ik een vrouw ben? Ik reageer dus niet en loop weg.
- Ik vind het erg grappig. Blijkbaar weten ze niet goed wat het betekent en is iedere westerling ‘mister’. Ik zwaai vriendelijk naar die kinderen.
In de koloniale tijd werd een Nederlander of Europeaan totok genoemd, dat letterlijk ‘volbloed’ betekent. Het Indonesische woord voor blanke is bule (spreek uit: boeleh). In kleine dorpen hoor je kinderen dan ook weleens bule, bule! roepen. Meestal wordt bule onderling gebruikt. Om een buitenlander aan te spreken wordt vaak mister gebruikt, ongeacht of je man of vrouw bent. Tegenwoordig wordt er steeds beter Engelse les op scholen gegeven en word je als vrouw steeds vaker correct aangesproken, dus met ‘missis’ of miss.
- Ik geniet van de heerlijke zon en trek kleding aan die zo veel mogelijk huid bloot laat. Zo word ik lekker bruin.
- Dat hangt af van de situatie. Reis ik door kleine dorpjes, dan trek ik meestal een T-shirt aan en een korte broek of rok tot mijn knieën.
 |  |
In Indonesië is men niet gewend aan uitdagende kleding. Decolletés, strak zittende kleding en korte rokjes zijn ongepast, een bikini is ondenkbaar. Pas je kleding aan als je door kleine dorpen of religieuze gebieden reist: bedek je schouders met een T-shirt en draag een broek of rok tot je knie. Wil je een religieuze plaats bezoeken zoals een moskee, kerk of tempel, dan zijn er bepaalde richtlijnen. Blote benen en dito schouders zijn niet gepast. Mannen en vrouwen lossen dit gemakkelijk op door een sarong om zich heen te slaan zodat benen en/of schouders bedekt zijn. Zijn de richtlijnen heel streng, dan is de gepaste kleding, zoals een hoofddoek en een sarong, vaak voor een kleine donatie te huur bij de ingang. Bij toeristische strandlocaties kun je in je hemdje en korte broek rondlopen.
 |  |
Uitslag:
Tel op hoeveel keer je A of B hebt geantwoord.
Oei, jij bent best wel een cultuurbarbaar! Misschien doe je het niet expres, maar weet je gewoonweg niet wat de gewoontes zijn in je vakantieland. Lees de stukjes over cultuur en omgangsvormen in Indonesië en kleding met het handige inpaklijstje. De volgende keer kom je beter beslagen ten ijs. Zoek je motivatie om je gewoontes aan te passen? Als jij respect voor de lokale cultuur toont, word je zelf ook met veel meer respect behandeld. Lokale mensen voelen zich eerder op hun gemak bij je en je zult dus prettigere ontmoetingen hebben en leukere dingen meemaken. Je oogst wat je zaait!
Jij bent een echte cultuurkameleon! Je past je op reis naadloos aan aan je omgeving en bent overal in je element. Van tevoren lees je je goed in en ter plekke kijk je goed om je heen. Je staat open voor onverwachtse gebeurtenissen en waarschijnlijk heb je al allerlei bijzondere dingen meegemaakt op reis.
Je bent goed op weg om een echte cultuurkameleon te worden. Je wilt zeker niet onbeleefd zijn, maar soms zie je gewoon het nut ergens niet van in of vind je de westerse standaard beter. Waarschijnlijk helpt het als je meer leest over het land, zodat je beter begrijpt waar iets vandaan komt. Lees hier meer over cultuur en omgangsvormen in Indonesië of kijk eens op ons lijstje boeken en films voor inspiratie.
Wat vind jij?
We zijn benieuwd welke gewoontes in Indonesië jij bijzonder vindt. Wat valt je op? Je kunt je reactie hieronder plaatsen.
