Rondreis Indonesie: Zuid Sulawesi - Toraja, Bugis en Baubau

Op dit moment zijn we bezig met een nieuwe website. Kom binnenkort terug en bekijk onze nieuwe routes, bestemmingen en excursies!
Kun je niet wachten met het boeken van een rondreis? Rondreizen Riksja Travel →

Toevoegen aan Mijn Reisplan Toegevoegd

De complete Zuid-Sulawesi rondreis. Je bezoekt een aantal hoogtepunten in Torajaland en je gaat het avontuur aan in het nauwelijks bezochte zuidoosten van Sulaswesi. Bezoek de Bugis, de Bajo en de Toraja. Wandel door ongerept natuurgebied Bantimurung waar grillige karstgebergte uit de sawa's rijzen. Ontdek de Tana Toraja cultuur met de bijzondere begrafenisceremonieën.Ga snorkelen op prachtige plekken. Wandel door de groene sawa's en theeplantages bij Malino. Ga op zoek naar zeldzame dieren in het regenwoud van Lambusango en maak contact met de bewoners van Pulau Baton door te helpen met de visvangst, het bereiden van de maaltijd en bij mensen thuis te slapen. Extensie: Duiken in Wakatobi.

Hoogtepunten

Bijzondere dodencultuur Tana Toraja

Jungle-walk Lambusango Rainforest Reserve

Zeldzame dieren spotten

Hiking Maros: kalksteen natuurgebied

Meerdere maaltijden bij mensen thuis

Bezoek traditionele dorpen,

Sawa wandeling Malino met lunch

Slapen bij lokale familie in vissersdorp

Snorkelen bij Bira en Baubau

Seafood zoeken met lokale mensen

€ 1.737,- p.p. Prijs bij 2 personen 18-29 Dagen

Toevoegen aan Mijn Reisplan Toegevoegd

Beoordeling van deze reis:

9,0/10 - 2 recensies

Bekijk 2 recensies

Klik op de kaart om te vergroten

Reacties van reizigers (2)

Reisschema

Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 4: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 5: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 7: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 8: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 9: Bira - Malino
Dag 10: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 11: Malino - Makassar
Dag 12: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 13: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 14: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 15: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 16: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 17: Baubau - Makassar - Amsterdam, transfer vliegveld
Dag 18: Aankomst in Amsterdam

Hotel & Vervoer

Accommodatie:

Wij zijn altijd op zoek naar bijzondere locaties.

In Makassar heb je een fijn modern hotel om even te acclimatiseren. Het hotel heeft een eigen restaurant naat internationale standaard en een zwembad. Het hotel ligt vlakbij de boulevard en dichtbij Fort Rotterdam.
In Soppeng slaap je eenvoudig in een homestay achtige accommodatie. Door deze stop wordt je reistijd op prettige wijze door midden gebroken en hoef je geen extra kilometers te maken naar Toraja dorpen in het zuiden.
In Rantepao (Tana Toraja) hebben we gekozen voor een eenvoudig maar prima hotelletje in het centrum, gezellig op loopafstand van restaurantjes zodat je je onafhankelijk kunt redden. Desgewenst zijn er in Rantepao upgrades mogelijk naar iets luxere accommodaties, iets buiten het dorp gelegen.
In Sengkang is het hotel eenvoudig, maar het beste dat er is in het stadje. Er is ac en warmwater douche bij je kamer.
In Bira heb je een comfortabel guesthouse aan het strand. Er zijn slechts 8 bungalows, die 2 eenpersoonsbedden hebben. Er is een open lucht restaurant met uitzicht op het water waar prima wordt gekookt.
In Malino slaap je tussen de rijstvelden. Er is een hoofdvilla met meerdere kamers geschikt voor een familie. Er is een woonkamer, keuken en diverse terrassen. Daarnaast zijn er enkele bungalows (deze worden standaard geboekt) met 1 tweepersoonsbed (1.60 breed), een eenpersoonsbed (1.20 breed) en een sofabed (0.90 bij 1.90m, geschikt voor kinderen). Er is ventilator (ac is in de koelere bergen niet nodig.) Het is een prachtige, stijlvolle locatie met briljante uitzichten. Er is geen restaurant en je zult naar het dorp Malino worden gebracht voor een eethuisje.
In Baubau, de grootste stad van het eiland Buton, is onze eerste keuze een hotel op een heuvel waardoor vanaf je balkon een mooi uitzicht over zee hebt. Zo leuk, dat we je hier zelfs een keer diner serveren. Is dit hotel bezet, dan kiezen we voor een hotel bij de haven direct aan de gezellige avondmarkt gelegen, dat heeft ook zo zijn voordelen.
In het zuiden van het eiland Buton, ga je slapen bij een familie thuis in een vissersdorp. Dit houten huis is gebouwd op palen. Het heeft een veranda en een huiskamer om te eten, en slaapkamers. Je slaapt in 1 van de slaapkamers van de familie. Achterin het huis is het natte gedeelte: een keuken en een badkamer. De badkamer heeft zoals gebruikelijk in Indonesië een hurktoilet en een mandibak om je zelf te douchen. Een mandibak is een grote bak water, waaruit je bakjes water over jezelf schept om je te wassen.
Terug naar Baubau slaap je in een hotel net buiten de stad, aan de strandzijde. Prachtig uitzicht over zee. De kamers zijn prachtig, maar management is afwezig, echter de staf is zeer behulpzaam. Dus zeg het als er iets is, bijvoorbeeld water van de douche doet het niet, en het wordt in een mum van tijd opgelost voor je. Er is geen restaurant, en de gids zal met je overleggen of je eten wilt laten bezorgen of graag in de stad wil eten (voor eigen rekening).

Vervoer:

Vanaf het vliegveld word je opgehaald en naar je hotel gebracht. Gedurende de reis heb je een eigen auto met chauffeur ter beschikking. Chauffeurs zijn zeer ervaren, en geselecteerd op hun veilige rijstijl, klantvriendelijkheid en niet op hun Engelse woordenschat. Chauffeurs spreken in principe dus geen Engels. Desalniettemin zijn alle chauffeurs zo ervaren dat je je met enig handen-en voetenwerk prima kunt redden. Zij snappen na jarenlange ervaring prima wat jij als reiziger nodig hebt. Waar het nodig zijn lokale Engelssprekende gidsen geregeld. Wij vinden het belangrijk dat gidsen lokaal zijn, en deze gidsen reizen voor enkele dagen met je mee in hun gebied. In Maros (roeiboot), op het Tempe meer en voor de snorkeltrips (gemotoriseerde boot) maak je een tochtje met een lokale boot.

Prijzen

Rondreis Indonesie: Zuid Sulawesi - Toraja, Bugis en Baubau
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 3.232,- p.p.	€ 1.737,- p.p.	€ 1.399,- p.p.	€ 1.303,- p.p.	€ 1.219,- p.p.	€ 1.229,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 3.232,- p.p.	€ 1.737,- p.p.	€ 1.399,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 1.303,- p.p.	€ 1.219,- p.p.	€ 1.229,- p.p.

Extensies

Extensie 1: Culinair Makassar (culinaire ontdekkingsreis)

Wil je een stad en haar inwoners echt leren kennen, kijk dan wat en hoe de locals eten. Deze culinaire ontdekkingsreis biedt je de mogelijkheid hiervoor en natuurlijk wordt er geproefd!

Dag 3: Culinaire ontdekkingsreis en Makarees koken en eten bij mensen thuis

Samen met een gids uit Makassar stap je in een becak, het Indonesische woord voor de fietsriksja, om naar de vismarkt te gaan. Makassar is beroemd om zijn ikan bakar, gegrilde vis. In veel restaurantjes kun je dan ook een vis uitkiezen die even later vers gegrild op je bord verschijnt. Tussen vissen, garnalen, krabben en inktvissen, kies je een mooie vis uit voor de lunch.

Daarna stap je in een bemo, de lokale minibusjes die door de hele stad zoefen, op weg naar de groente- en fruitmarkt. Je kunt hier snuffelen aan kruiden en specerijen en je gids honderduit vragen waartoe het allemaal dient. Je komt er achter dat er meer is dan alleen maar Lassie Toverrijst, op de markt zie je manden vol verschillende soorten rijst. Je koopt nog wat ingrediënten en je kunt ook wat fruit inslaan voor de komende dagen.

Je springt weer in een bemo, naar het huis van een Makareese familie. De komende uren help je mee verschillende gerechten te maken die typisch zijn voor deze streek. De vrouw des huizes zwaait de scepter, maar ongetwijfeld zijn er dochters en buurvrouwen die ook een handje komen helpen. We koken bij verschillende mensen thuis, dus het is iedere keer weer anders, dat houdt het authentiek. Het blijft een beetje vreemd voor hen, om een gast mee te laten helpen. Ze zullen je mogelijk regelmatig vragen of je niet moe bent. Maar dat is slechts een beleefdheid, dus als je het zelf leuk vindt, vinden de vrouwen het juist leuk als je meedoet. Samen koken breekt het ijs en daar gaat het om. Je zit vaak met zijn allen op de grond, het is een gezellige boel! Het hoogtepunt is natuurlijk de lunch zelf, wat heerlijk allemaal! Wij konden vaststellen dat je bij mensen thuis honderd maal lekkerder eet dan in restaurants!

Na de (late) lunch ga je terug naar het hotel om ‘uit te buiken’ of een verfrissende duik in het zwembad te nemen. Als je aan het einde van de middag, zo tegen een uur of vier, weer wat puf hebt, kun je op eigen gelegenheid naar de boulevard gaan en dan ervaar je nog meer culinaire gewoontes van de Makarezen. Uit het werk en uit school stopt iedereen even bij de kaki lima, de kleine eetkraampjes op wielen, voor een pisang epe of een lekker drankje. Mocht je nog ergens een gaatje hebben voor een diner, dan kan de gids je tips geven voor goede, lokale visrestaurantjes. Voor ons was een klein snackje meer dan genoeg na deze culinaire dag. Wat vonden wij dit een ontzettend leuke dag!

Reisschema van deze reis inclusief de Extensie Culinair Makassar (culinaire ontdekkingsreis):
Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar, culinaire experience
Dag 4: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 5: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 7: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 8: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 9: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 10: Bira - Malino
Dag 11: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 12: Malino - Makassar
Dag 13: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 14: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 15: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 16: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 17: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 18: Baubau - Makassar - Amsterdam, transfer vliegveld
Dag 19: Aankomst in Amsterdam

Extensie 1: Culinair Makassar (culinaire ontdekkingsreis)
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 223,- p.p.	€ 112,- p.p.	€ 90,- p.p.	€ 82,- p.p.	€ 75,- p.p.	€ 76,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 223,- p.p.	€ 112,- p.p.	€ 90,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 82,- p.p.	€ 75,- p.p.	€ 76,- p.p.

Inclusief:

1 overnachting met ontbijt
Engelssprekende gids
Transport per openbaar vervoer en becak
Bezoek lokale markten
Lunch en samen koken (je krijgt de recepten uitgeprint mee)

Exclusief:

Eventuele entreegelden, donaties en fooien

Extensie 2: Duiken in Wakatobi

Voor de flexibele, avontuurlijke en ervaren duikers die een aantal duiken willen maken vanaf Tomia is deze extensie perfect. Het leven onder water is in zeer goede conditie en dus echt een lust voor het oog.

Dag 17: Naar Wangi-wangi: het eerste eiland van Wa-ka-to-bi

Duiken vanaf Tomia (Wakatobi) is met name geschikt voor ervaren duikers, die ook écht komen om een paar dagen flink te duiken. Bovendien dien je een beetje avontuurlijk en flexibel te zijn ingesteld. Wil je maar 1 dagje duiken, dan kun je dat beter vanuit Baubau doen. In Baubau zijn ook bijzondere duiken te maken. In Tomia is geen grote duikschool, maar de lokale dokter is Dive Master en kan je begeleiden bij je duiken. Materialen kunnen via Baubau gehuurd worden (niet van half juni-half augustus ivm Wallacea), maar heb je eigen uitrusting of een paar belangrijke zaken als regulator of duikschoenen in je eigen maat, dan is dat handig. Tussen half juni en half augustus zijn er veel Wallacea biologie studenten uit de UK in Wakatobi. Het grootste gedeelte van duikmaterialen in Baubau zal dan in gebruik zijn, er is dan beperkt duikmateriaal (niet alle maten) op Tomia aanwezig. Prijzen en mogelijkheden voor deze bouwsteen zijn op aanvraag, omdat de situatie ter plaatse kan veranderen. Het schema van de boten is continu aan verandering onderhevig. Daarom zullen we voor boeking de laatste stand van zaken opvragen.

Sinds 2014 vaart er een Express snelboot genaamd Cantika tussen de Wakatobi eilanden. Hierdoor leek het er even op dat Wakatobi ontsloten zou worden. Helaas blijkt de haven van Tomia niet diep genoeg te zijn voor de Cantika en moet je (op moment van schrijven) alsnog via het eiland Wangi-wangi. Een auto met chauffeur brengt je naar de haven van Baubau. Zorg dat je water, snacks en een lunchbox bij je hebt. Vertrek uit Baubau met de Cantika boot om 12 uur (tijd onder voorbehoud), zorg dat je ruim op tijd in de haven bent, een uur van te voren bijvoorbeeld. Je komt om ongeveer half vier aan in Wanci, de hoofdplaats van Wangi-wangi, waar je wordt opgehaald. Je slaapt in Wanci in een eenvoudig guesthouse. Leuk is het om hier te gaan eten in een houten restaurant op het water.

Wakatobi is een Maritiem Nationaal Park in Zuid-Oost Sulawesi. De naam is acroniem voor de Tukangbesi eilanden Wangi-wangi, Kaledupa, Tomia en Binongko, de grotere eilanden binnen het Nationaal Park. Er zijn in totaal 143 eilandjes, naast de vier grote eilanden vallen kleinere eilandjes als Tokobao, Lintea, Kapenaune, Hoga en Tolandono binnen het marinepark. De belangrijkste bevolkingsgroep zijn de Bajo, de zeenomaden. Het gebied bestrijkt zo’n 13.900 km2 en ligt tussen de Bandazee en de Floreszee. Het is qua grote het derde marine park van Indonesië. Wakatobi heeft een enorme biodiversiteit met naar verluidt de hoogste variatie van vis en koraal ter wereld. Het heeft de op één na grootste rif ter wereld, na de Great Barrier Reef in Australië. De legendarische diepzee ontdekker Jacques Cousteau zou de Tukangbesi eilanden (nu Wakatobi genoemd) een ‘Underwater Nirwana’ hebben genoemd, een onderwater paradijs…

Dag 18: Tomia: het derde eiland van Wakatobi

Vandaag ga je om circa 9 uur met de publieke speedboot van Wanci naar Tomia. Als alles gaat zoals verwacht, kom je hier op het middag uur, circa 12 uur aan. Echter wij hebben gemerkt dat de overtocht soms uren langer duurt dan de locals en zelfs de bootcrew zeggen. Tijd is een nogal rekbaar begrip in deze contreien! Neem dus altijd water en wat te eten mee voor onderweg. Je wordt opgehaald en naar het lokale guesthouse gebracht, waar je eerst gaat lunchen.

Het guesthouse is heel netjes en schoon. Je hebt een ruime eigen kamer met een goed bed, en een eigen badkamer. Er is een gedeelde ruimte met stoelen binnen en een veranda waar je kunt zitten. Er is een gezamenlijke eetruimte en de gastvrouw kookt lekkere maaltjes voor je, die als vanzelf op tafel verschijnen. Engels spreekt men niet, maar alles staat klaar en het wijst zich vanzelf. Mocht je vragen hebben, dan kun je dit via de Dive Master bespreken. De Dive Master is een van de 3 plaatselijke dokters, met een passie voor duiken! Hij spreekt goed Engels en is veilig om mee te gaan duiken. Verwacht echter geen grote, met veel materiaal uitgeruste duikschool, want dat is dit uiteraard niet. Op loopafstand van het guesthouse is een klein duikschuurtje met enige duikspullen. Heb je zelf geen spullen (van te voren aangeven s.v.p.), dan kun je zoeken naar het beste passende, maar niet elke schoenmaat of maat wetsuit is er. Een beetje behelpen dus, maar dat mag de pret niet drukken! Vaak is het ook mogelijk duikuitrusting uit Baubau te huren en mee te nemen (niet tussen half juni-half augustus ivm Wallacea project).

Dag 19: Duiken naar het onderwater paradijs bij Tomia

Vandaag staan er 3 duiken op het programma. Want als je toch zo ver bent gekomen, wil je natuurlijk ook maximaal duiken! Lunchbox mee en je kunt naar verder weggelegen eilandjes met de beste duikplekken. Afhankelijk van de stroming en de wind zal de Dive Master bepalen waar je vandaag het beste kunt gaan duiken. Er zijn ontzettend veel duikspots in de omgeving! Helemaal grappig als je langs het knetterdure duikresort van Tomia vaart, die zijn gasten speciaal invliegt op de enige privé luchthaven van Indonesië. Leuk hoor als je zoveel geld hebt, maar de duikspots die jij ziet zijn toch echt hetzelfde! Eind van de middag weer terug, douchen en even relaxen tot dinertijd. Iedere avond verschijnt er een lekker maaltje met witte rijst, en kip of vis op tafel. Nog wat kletsen met andere duikgasten als die er zijn en vroeg naar bed, want van duiken kun je aangenaam slapen!

Dag 20: Duiken in Wakatobi Marine Park

Ook vandaag staan er 3 duiken op het programma. Het koraal is hier erg mooi kleurig. Je kunt hier macro treffen zoals de veelkleurig naaktslakken (nudibranch), maar ook het grotere werk als zeeschildpadden (Hawksbill, Loggerhead, Olive Ridley), haaien of scholen barracuda's. Wakatobi zou maar liefst 942 vissoorten kennen en 750 koraalsoorten van de 850 die wereldwijd bekend zijn. Misschien komt dat omdat de lokale Bajo bevolking veelal nog aan speervissen doet en zo slechts beperkte impact op het onderwaterleven heeft. In 2005 werd Wakatobi genomineerd voor de Unesco Werelderfgoed lijst.

PS: In plaats van 3 nachten en 8 duiken in Tomia, kun je ook 5 nachten met 13 duiken in Tomia blijven. De Cantika boot gaat om de dag, waardoor je altijd een oneven aantal nachten op Tomia verblijft.

Dag 21: Eilandtour op Wangi-wangi

Vandaag vroeg op, vraag eventueel je ontbijt mee te krijgen in een ontbijtbox als je dat fijner vindt. Zorg dat je ruim van te voren in de haven bent, rond een uur of 7 vertrekken uit je guesthouse om een plaatsje op de boot te krijgen, de boot vertrekt om een uur of 8. Om een uur of 12 kom je aan op Wanci. Wederom geldt ook nu weer: neem vooral iets te drinken en eten mee, je weet nooit hoe het precies loopt. Je wordt opgehaald en naar je lunchplek en daarna je guesthouse gebracht.

Hierna heb je ’s middags een tourtje over het eiland Wanci. De chauffeur is heel aardig maar spreekt weinig Engels. Soms heeft hij een vriend mee, die meer Engels spreekt. Maakt niet uit, hij weet precies waar je naar toe te brengen en het wijst zichzelf. Je wandelt door een Bajo dorp, straten met veel kanaaltjes en lange betonnen weggetjes, zodat de Bajo zich per boot kunnen verplaatsen. Want op het water zijn deze zeenomaden in hun element. De Bajo zijn door hun nomadisch bestaan een zeer arme bevolkingsgroep en er zijn diverse projecten om de gemeenschap te helpen. Het is zeker een fotogeniek dorpje, en de mensen giechelen wat af als je ze op de foto zet. Neem de tijd, en maak een praatje met de dorpelingen. Verder kun je op Wanci het oude fort Lia bekijken en de Kontamale watergrotten. Kijk rond op de avondmarkt vol geuren en kleuren, je kijkt je ogen uit. Daarna brengt de chauffeur je weer terug naar je hotel voor je diner.

Dag 22: Relaxen in Baubau

Een rustig-aan-dagje, ook wel eens lekker. Vandaag neem je om een uur of 9 snelboot Cantika van Wanci naar Baubau, waar je om een uur 12 aan zult komen. Tijd om in de buurt iets te lunchen en transfer naar je hotel in Baubau. De middag heb je ter vrije besteding. Je kunt kiezen tussen een stadshotel van waaruit je wandelend Baubau kunt verkennen of een hotel buiten Baubau waar je kunt snorkelen. Het is gezellig om op de avondmarkt op de boulevard iets te eten en rond te slenteren.

Dag 23: Vertrek naar volgende bestemming of voortzetting Baubau programma

Vandaag ga je verder naar je volgende bestemming. Je wordt naar het vliegveld gebracht. De meeste vluchten vertrekken in de ochtend naar Makassar, Jakarta, Surabaya of Bali. Het kan ook zijn dat dit programma in je Buton bouwsteen valt en dan ga je verder met het Buton avontuur.

Reisschema van deze reis inclusief de Extensie Duiken in Wakatobi:
Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 4: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 5: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 7: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 8: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 9: Bira - Malino
Dag 10: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 11: Malino - Makassar
Dag 12: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 13: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 14: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 15: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 16: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 17: Baubau - Wangi-wangi, Cantika Express, transfers
Dag 18: Wangi-wangi - Tomia, publieke speedboot, transfers
Dag 19: Tomia, 3 duiken
Dag 20: Tomia, 3 duiken
Dag 21: Tomia - Wangi-wangi, publieke speedboot, transfers, eilandtour (1/2 dag)
Dag 22: Wangi-wangi - Baubau, Cantika Express boot, transfers
Dag 23: Baubau, airport transfer
Dag 24: Aankomst in Amsterdam

Extensie 2: Duiken in Wakatobi
Prijs beschikbaar op aanvraag
Prijs beschikbaar op aanvraag

Inclusief:

6 overnachtingen met ontbijt (2x Wanci, 3x Tomia, 1x Baubau)
7 duiken in Tomia met Dive Master, per boot
Cantika Express boot van Baubau naar Wangi-wangi, retour
Publieke speedboot van Wangi-wangi naar Tomia, retour
Alle transfers van en naar de haven
Halve dag Island tour Wangi-wangi

Exclusief:

Internationale en binnenlandse vlucht
Entrees, donaties, fooien en persoonlijke uitgaven

Extensie 3: Duiken Lobo Lobo grotten Baubau (Extra overnachting)

Wil je een extra dagje duiken in de omgeving van Baubau? Met deze extra overnachting bij Baubau maak je twee duiken bij de Lobo Lobo grotten.

Dag 17: Duiken bij de Lobo Lobo grotten bij Baubau

Heb je zin om een extra dagje te duiken in de omgeving van Baubau? Dan is een duik bij de Lobo Lobo grotten een heel speciale duik om te maken! Een grot is een totaal andere ervaring dan een duik in open zee. Met een Padi Dive Master word je per auto naar de grotten gebracht. Hier maak je 2 duiken. Ook je duikuitrusting wordt geregeld. Na het duiken word je teruggebracht naar je hotel met uitzicht op zee. Als je zin hebt, kun je hier nog lekker zwemmen.

Reisschema van deze reis inclusief de Extensie Duiken Lobo Lobo grotten Baubau (Extra overnachting):
Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 4: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 5: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 7: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 8: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 9: Bira - Malino
Dag 10: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 11: Malino - Makassar
Dag 12: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 13: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 14: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 15: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 16: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 17: Baubau, 2 duiken Lobo Lobo Caves
Dag 18: Baubau - Makassar - Amsterdam, transfer vliegveld
Dag 19: Aankomst in Amsterdam

Extensie 3: Duiken Lobo Lobo grotten Baubau (Extra overnachting)
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 189,- p.p.	€ 143,- p.p.	€ 141,- p.p.	€ 143,- p.p.	€ 142,- p.p.	€ 142,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 189,- p.p.	€ 143,- p.p.	€ 141,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 143,- p.p.	€ 142,- p.p.	€ 142,- p.p.

Inclusief:

Inclusief 2 duiken, lokale Padi Dive Master gids, huur van duik uitrusting, transport en 1 nacht Nirwana.

Exclusief:

lunch en diner
persoonlijke uitgaven en fooien

Extensie 4: Fietsen rondom Makassar

Op de fiets ervaar je op ongedwongen wijze het plattelandsleven rondom Makassar. Bekijk tijdens deze afwisselende fietstocht hoe de vissers hun netten boeten en de rijstvelden op traditionele wijze worden bewerkt.

Dag 3: Fietsen door het achterland van een miljoenenstad

In de morgen word je opgehaald door een auto met gids. Na een half uurtje rijden kom je aan bij de kust, waar de fietstocht begint. Je fietst op stevige, nieuwe fietsen met een goed zadel.

De tocht gaat over verharde en halfverharde weggetjes, grote drukke wegen worden vermeden. Het landschap is vlak, dus voor vrijwel iedereen goed te doen.

De bevolking woont hier in grote houten huizen op palen en leeft voornamelijk van de visvangst. In de buurt van de Bili Bili Dam worden echter ook allerlei groentes, rijst en suikerriet verbouwd. Wat het landschap verder zo karakteristiek maakt zijn de vele kaarsrechte longtar palmen die overal in rijen staan.

De bevolking vindt het heel bijzonder dat er hier bezoekers komen, laat staan op een fiets. De kinderen gaan in groten getale naar school. Grote hilariteit als je een stukje met ze mee fietst.

Onderweg is er tijd om in een lokale warung koffie te drinken. Ook een koud drankje gaat er goed in, het is immers best warm.

Je eet bij een familie thuis. Meestal krijg je verschillende schotels, wat groentes, een tofugerecht en, omdat je in de buurt van de kust ben, een visgerecht. Dit is echt lokale keuken, je zult deze gerechten nooit in een restaurant zien. Probeer wat van alle schoteltjes, echt heet is het zelden. Wij hebben er heerlijk gegeten en de kokkin kwam er, samen met haar zus die meegeholpen had met koken, gezellig bij zitten. Later kwamen ook de buren, nieuwsgierig geworden door het bezoek van die zeldzame gasten, aanwaaien en een hapje mee-eten, want er is altijd genoeg.

Na de maaltijd is het nog een uurtje fietsen. Het wordt dan zo langzamerhand ook wel heel warm dus is het fijn om, na de rivier op een pontje overgestoken te zijn, opgehaald te worden met de auto en terug te rijden naar je hotel, waar je eind van de middag weer aan komt. Lekker opfrissen onder de douche of een duik in het zwembad.

Reisschema van deze reis inclusief de Extensie Fietsen rondom Makassar:
Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar, fietstocht platteland, local lunch family home
Dag 4: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 5: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 7: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 8: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 9: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 10: Bira - Malino
Dag 11: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 12: Malino - Makassar
Dag 13: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 14: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 15: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 16: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 17: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 18: Baubau - Makassar - Amsterdam, transfer vliegveld
Dag 19: Aankomst in Amsterdam

Extensie 4: Fietsen rondom Makassar
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 240,- p.p.	€ 128,- p.p.	€ 125,- p.p.	€ 114,- p.p.	€ 103,- p.p.	€ 103,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 240,- p.p.	€ 128,- p.p.	€ 125,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 114,- p.p.	€ 103,- p.p.	€ 103,- p.p.

Inclusief:

Huur fietsen
Engelssprekende gids
vervoer per auto naar startplaats fietstocht
lokale lunch bij mensen thuis
1 overnachting in Makassar

Exclusief:

fooien

Extensie 5: Trekking Tana Toraja

Ga met deze extensie off the beaten track in Sulawesi. Maak je Sulawesi reis compleet met een tweedaagse trekking door het berggebied van Tana Toraja. Geniet van de bijzondere cultuur en prachtige uitzichten. Slaap thuis bij de vriendelijke Toraja mensen in een klein dorpje.

Dag 6: Tweedaagse trekking en thuis bij de Toraja’s

Deze tweedaagse trekking gaat door een gebied in Toraja dat niet vaak wordt bezocht door toeristen. Het grootste gedeelte loop je op een hoogte van 900 tot 1300 meter met formidabele uitzichten. Je loopt over paadjes door de rijstvelden die alleen door de lokale mensen worden gebruikt. Als je geluk hebt is er een klein bamboe bruggetje over een riviertje en anders moet je er dwars doorheen waden. De dorpjes waar je doorheen komt zijn nog heel traditioneel. Afhankelijk van hun durf zullen kinderen naar je zwaaien en achter je aan rennen of juist snel achter moeders rokken wegkruipen. Af en toe stop je in een dorpje voor een kopje thee, onderweg geniet je van je meegebrachte lunch; je bent zo maar zes uur onderweg. Je slaapt bij mensen thuis in vrij primitieve omstandigheden. Een matras op de grond met een deken (tip: neem een lakenzak mee). Achter het huis is een hokje met een typisch Indonesische hurk-wc. Als douche gooi je een paar bakken koud bergwater over je heen. Verfrissend! Ach, het is maar voor een nachtje en het levert je een onvergetelijke ervaring op!

Eenmaal in het dorp is het lekker om die plens koud water over je bezwete lichaam heen te gooien en droge kleren aan te trekken: het was behoorlijk zweten onderweg. Fris kun je door het dorp slenteren. Het einde van de middag is in Indonesië altijd het gezelligst. Iedereen komt thuis, er wordt wat afgekletst, kinderen spelen en samen worden voorbereidingen voor het eten getroffen. Het kan zijn dat iemand probeert een kip voor jullie avondmaal te vangen! De gids bereidt je avondmaal, als je het gezellig vind, kun je natuurlijk erbij gaan zitten in het ieniemienie keukentje, maar je kunt ook gaan relaxen op de veranda van het huisje.

Dag 7: Trekking door het bergachtig land van de Toraja’s

Je neemt afscheid van de familie met een hoop handen schudden. Vandaag loop je zo’n vierenhalf uur door het prachtige landschap. Vanaf grote hoogte kijk je diep in de vallei. Her en der zie je de voor de Toraja’s zo belangrijke buffels een lekker modderbad nemen in de sawa. Op het eindpunt word je opgehaald door een auto of lokaal busje. Terug in Rantepao word je een eenvoudige lunch geserveerd. Terug in je hotel is het tijd voor een lekkere warme douche en neem je voldaan een koud biertje. Dit was toch wel een hele speciale ervaring op je Sulawesi reis!

Let op: Tijdens deze tweedaagse trekking in Tana Toraja loop je door een prachtig heuvellandschap en over kleine paadjes door de rijstvelden. De trekking is met een normale (wandel) conditie te doen, maar hoe er rekening mee dat je in bergen loopt en soms over een modderig sawa dijkje. Je moet wel in staat zijn een paar uur te kunnen lopen in warmere omstandigheden. Bij een normaal tempo (ook afhankelijk hoe vaak je stopt, foto's maakt, hoe snel je loopt etc) kom je halverwege de middag aan. Heb je vaker in Azië trekkingen gemaakt, dan zal ook deze trekking geen probleem zijn. De trekking is gemiddeld niveau.

Vanaf het begin- en eindpunt wordt je met lokaal transport opgehaald van en naar je hotel.

Reisschema van deze reis inclusief de Extensie Trekking Tana Toraja:
Dag 1: Vertrek uit Amsterdam
Dag 2: Aankomst Makassar
Dag 3: Makassar - Maros, wandeling Bantimurung - Soppeng, lokale lunch
Dag 4: Soppeng - Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 5: Rantepao, excursies dorpen Tana Toraja
Dag 6: Trekking Rantepao - Tana Toraja, verblijf Toraja dorp
Dag 7: Trekking Tana Toraja - Rantepao
Dag 8: Toraja - Sengkang, namiddag varen Tempemeer, Bugis lunch
Dag 9: Sengkang - Kajang - Bira, bezoek zijdewerkplaatsen en Kajang
Dag 10: Bira, boot (snorkel) trip
Dag 11: Bira - Malino
Dag 12: Malino, wandeling, lokale lunch bij mensen thuis
Dag 13: Malino - Makassar
Dag 14: Makassar - Baubau, transfers, stadstour, parelfarm, lunch, diner local family keraton
Dag 15: Baubau, wandeling Lambusango Rainforest, lokale lunch koken Labundo-Bundo, diner en route
Dag 16: Baubau - Wasuemba, seafood zoeken, lokale lunch en diner, homestay
Dag 17: Wasuemba - Baubau, Blue lagoon, Bajo
Dag 18: Baubau, snorkeltrip eiland met BBQ lunch
Dag 19: Baubau - Makassar - Amsterdam, transfer vliegveld
Dag 20: Aankomst in Amsterdam

Extensie 5: Trekking Tana Toraja
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 429,- p.p.	€ 233,- p.p.	€ 182,- p.p.	€ 163,- p.p.	€ 147,- p.p.	€ 146,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 429,- p.p.	€ 233,- p.p.	€ 182,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 163,- p.p.	€ 147,- p.p.	€ 146,- p.p.

Inclusief:

1 overnachting met ontbijt in dorp
1 overnachting met ontbijt in hotel Rantepao
2x lunch
1x diner in dorp
2 dagen trekking gids
Transport naar het begin en vanaf het eindpunt van de trekking naar Rantepao

Exclusief:

Internationale en binnenlandse vluchten
Entreegelden, donaties en fooien
Overige maaltijden
Dragers (kunnen eventueel ter plaatse wel geregeld worden)

Excursies

BaubauExcursie 1: Duiken bij Baubau

Na alle Go Local avonturen van de afgelopen dagen is het tijd om een dagje te relaxen, je kunt je snorkeldag upgraden met 2 duiken. Met een boot vaar je naar het eiland gelegen voor de kust van je hotel, je hebt het al in de verte zien liggen. Het is echt zo’n mooi palmbomen eilandje met wit strand. Vanuit dit eilandje maak je 2 duiken met een lokale Dive Master. Ook je duikspullen worden geregeld. Tussen en na de duiken kun je heerlijk zwemmen, snorkelen, zonnen op het strand. Je gids grilt een lekker vers visje boven een vuurtje. Mmm, bbq vis smaakte zelden zo heerlijk vers!

Heb je er genoeg van, dan vaar je terug naar het hotel, hier kun je nog even relaxen. Leuk idee om vanavond te eten op de avondmarkt of anders een restaurantje in Baubau (niet inclusief). Vraag je gids een taxi voor vanavond te regelen. Alternatief: voor €20 zorgen wij er voor dat een auto je wegbrengt naar Baubau en weer ophaalt en terugbrengt naar je hotel.

We vonden de avondmarkt in Baubau heel schoon en gezellig. Er zijn kaki lima, de kleine verrijdbare eetkraampjes met daarbij tafels met plastic stoeltjes. Kijk rustig rond en vraag wat wat is en wat vandaag vers is. De verkoopster zal je zeker graag helpen aan het lekkerste eten. Daarna is het leuk om nog even over de verkoopmarkt te lopen. Hier is van alles te koop waar locals gek op zijn: enorm teddyberen, haarspeldjes met glitters of horloges en zonnebrillen voor de mannen.

Excursie 1: Duiken bij Baubau
1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.
1 pers.	2 pers.	3 pers.
€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.
4 pers.	5 pers.	6 pers.
€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.	€ 50,- p.p.

MalinoExcursie 2: Fietsen in Malino

Samen met een gids fiets je door de prachtig groene bergomgeving van Malino. De tocht leidt je langs rijstvelden en door groene gebieden. Onderweg zijn er diverse fruit-en groentengewassen en verschillende kruidenplanten te zien, waar de gids over kan vertellen. Ook stop je bij een waterval en geniet je van prachtige uitzichten. Vanwege het bergachtige landschap zal de tocht een aantal klimmen bevatten, maar het merendeel daal je af. Tijdens de fietstocht lunch je bij een lokale familie die een aantal Indonesische gerechten voor je zal klaarmaken. Dat smaakt goed! Aan het eind van de rit word je teruggebracht naar je accommodatie.

Excursie 2: Fietsen in Malino
	1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
Fietsen in Malino	€ 128,- p.p.	€ 72,- p.p.	€ 58,- p.p.	€ 51,- p.p.	€ 49,- p.p.	€ 46,- p.p.
	1 pers.	2 pers.	3 pers.
Fietsen in Malino	€ 128,- p.p.	€ 72,- p.p.	€ 58,- p.p.
	4 pers.	5 pers.	6 pers.
Fietsen in Malino	€ 51,- p.p.	€ 49,- p.p.	€ 46,- p.p.

RantepaoExcursie 3: Fietsen in Torajaland

Torajaland verkennen per fiets is een geweldig idee. De omgeving is zo mooi en er is hier zoveel te zien! Je kunt vandaag kiezen uit 2 verschillende fietstochten met een lengte van 30 of 45 km. Je bepaalt met je fietsgids welke tour je wilt maken. De 30 km fietstocht start met een stuk dat grotendeels naar beneden loopt en deels vlak. Je passeert verschillende dorpjes en typische bezienswaardigheden van deze streek waaronder traditionele huizen, graven, de megalieten van Bori en de groene rijstvelden van Batutumonga. Op een mooie plek geniet je van een welverdiende picknicklunch. Je kunt tot aan je hotel fietsen. De 45 km fietstocht brengt je naar het zuiden van Toraja. Hier en daar klim je omhoog, maar dat is niet lang. Ook met deze tocht passeer je kleine dorpen en verschillende typen graven. De tocht start vanaf je hotel (of je rijdt eerst een klein stukje met de auto). Bij het eindpunt word je opgehaald door een auto. Een picknick lunch gaat mee.

Excursie 3: Fietsen in Torajaland
	1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
Fietsen in Torajaland	€ 182,- p.p.	€ 90,- p.p.	€ 86,- p.p.	€ 86,- p.p.	€ 86,- p.p.	€ 86,- p.p.
	1 pers.	2 pers.	3 pers.
Fietsen in Torajaland	€ 182,- p.p.	€ 90,- p.p.	€ 86,- p.p.
	4 pers.	5 pers.	6 pers.
Fietsen in Torajaland	€ 86,- p.p.	€ 86,- p.p.	€ 86,- p.p.

Excursie 4: Raften in Torajaland

Een avontuurlijke rafting tocht door een prachtig landschap! Natuurlijk word je nat tijdens dit avontuur. Maar kijk ook om je heen: je vaart door prachtige landschappen met rijstvelden, watervalletjes en je ziet vaak zeilagamen zonnen om een droog verenpak te krijgen. Je rijdt in ca. 1,5 uur naar het startpunt, wandelt dan zo'n 45 minuten vrij steil naar beneden via een smal voetpad en krijgt eerst uitleg over de tocht alvorens je gaat varen. De rafttocht zelf duurt ongeveer 2,5 uur. Onderweg stop je voor een picnic lunch aan de rivieroever. Vanaf het eindpunt is het nog zo’n 45 minuten rijden terug naar het hotel. Deze trip is join-in, d.w.z. dat er ook andere internationale reizigers mee kunnen gaan.

Excursie 4: Raften in Torajaland
	1 persoon	2 personen	3 personen	4 personen	5 personen	6 personen
Raften in Torajaland	€ 195,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.
	1 pers.	2 pers.	3 pers.
Raften in Torajaland	€ 195,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.
	4 pers.	5 pers.	6 pers.
Raften in Torajaland	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.	€ 98,- p.p.

Alle informatie op een rij

Van dag tot dag

Dag 1
Op weg naar Sulawesi

Vandaag stap je in het vliegtuig op weg naar Indonesië. Hotels zijn geboekt, chauffeurs ingeschakeld en de boodschappenlijstjes voor de maaltijden bij de mensen thuis liggen al klaar; iedereen is voorbereid op je komst, dus je kunt lekker relaxed aan je vlucht beginnen.

Dag 2
Aankomst havenstad Makassar

Vanuit het vliegveld van Makassar (ook wel Ujung Pandang genoemd zoals je op je vliegticket ziet) word je naar je comfortabele hotel in de stad gebracht. De rest van de dag ben je vrij. Kom je vroeg aan, dan kun je stoppen bij de haven Paotere om de Phinisi te zien, de typische houten zeilboten van Sulawesi. Het ontwerp en de bouwtechniek zijn al eeuwen hetzelfde. De Bugis en de Makassarezen uit Sulawesi stonden vroeger niet alleen bekend als uitstekende zeevaarders maar ook als zeepiraten! Nadat je bij je hotel bent afgezet en je hebt je opgefrist, kun je met een becak naar fort Rotterdam, een van de best bewaarde Nederlandse forten in Indonesië. ’s Avonds kun je samen met de locals flaneren op de boulevard. Er staan vele duwkarren (kaki lima) lekkernijen te verkopen. In Makassar kun je ook heerlijk verse vis eten, in één van de vele rumah makan, eettentjes. Een goed begin van je vakantie Sulawesi! Onze tip: Wil je de stad en haar inwoners écht leren kennen, kies dan voor de eendaagse extensie Culinair Makassar. Ben je meer in voor een trip op het platteland, blijf dan een dag langer om te Fietsen rondom Makassar. Deze opties kun je natuurlijk ook aan het einde van je rondreis plannen.

Dag 3
Sawa wandeling tussen kalksteenrotsen van Bantimurung

Vandaag begin je ontspannen aan je Sulawesi rondreis. ‘s Ochtends maak je een trekking door Maros, een onbekend gedeelte van Nationaal Park Bantimurung-Bulusaraung. De beroemde naturalist Wallace -een collega van Darwin- verzamelde in het park vlinders om te bestuderen. Je loopt door rijstvelden met her en der huisjes. Indrukwekkende kliffen van kalksteen torenen uit het landschap. Een bizar en mysterieus gezicht. Dit soort landschap is uniek in Indonesië. Met een sampan, een kleine houten boot vaar je naar een verborgen grot met prehistorische tekeningen, die naar schatting tussen de 8.000 en 40.000 jaar oud zijn. De oudste tekeningen van 40.000 jaar oud zijn de oudste ter wereld!

Na deze expeditie, waar Wallace en Darwin jaloers op kunnen zijn, krijg je een lokale lunch bij mensen thuis. Deze familie kan lekker koken! Sulawesi kent vele streken en overal heeft de bevolking weer zo zijn eigen specialiteiten. Na deze prachtige wandeling en lekkere lunch brengt je privé-chauffeur je naar Soppeng. Een klein stadje met in het centrum een aantal koloniale huizen en vleerhonden in de bomen. Hier vind je ook een aantal eenvoudige eethuisjes. Je slaapt in een homestay-achtig hotelletje.

Dag 4
Traditionele dorpjes in Tana Toraja

Op weg naar Tana Toraja. In dit gebied wonen verschillende etnische groepen, allen Toraja genoemd, oftewel de ‘mensen van de bergen’. Hun traditionele huizen, tongkahan, zijn prachtig bewerkt en hebben daken in de vorm van buffelhoorns. Buffels zijn het belangrijkste statussymbool. Hoe meer buffelhoorns op het huis, hoe hoger de status van de familie. Het traditionele geloof van de Toraja heet Aluk to Dolo, oftewel voorouder verering. Onderdeel hiervan zijn de kleurrijke begrafenisceremonieën die vaak dagen duren. Hele dorpen komen op bezoek en bieden buffels en varkens aan, die ter plekke worden geslacht om een feestmaal voor alle gasten te verzorgen. Voor de ‘geluksvogels’ die dit belangrijkste moment van de ceremonie treffen, geldt wel dat ze een sterke maag nodig hebben! Soms wordt er (tientallen) jaren gewacht met de officiële begrafenis, totdat de familie genoeg geld heeft verzameld om het gewenste aantal buffels te kopen. Het lichaam wordt in de tussentijd gebalsemd bewaard... in huis!

Als er een ceremonie of een buffelmarkt is, past de lokale gids het programma aan, zodat je zoveel mogelijk van deze bijzondere cultuur meemaakt. Hoe meer gasten bij een ceremonie, hoe beter, want: hoe hoger de status van de overledene. Bij een ceremonie word je hartelijk ontvangen met verschillende hapjes. Gelukkig mag je als buitenlandse bezoeker ook een slof sigaretten geven in plaats van een biggetje… NB: Hoop je een Toraja -ceremonie mee te maken: in Toraja vallen de meeste ceremonies in het begin van de week en niet in het weekend. De buffelmarkt valt dan juist weer in het weekend. Wat er ook gebeurt, in Toraja kijk je sowieso je ogen uit.

Onderweg naar Rantepao kijk je rond in plaatsen als Sang gala, Suaya en Tampang’allo, waar oude graven en tau-tau poppen die de overledene representeren te zien zijn. ’s Middags ga je bij mensen thuis in een klein dorpje eten, waar een typische Toraja maaltijd wordt klaargemaakt, met gerechten zoals bijvoorbeeld papiong manuk, kip gekookt in bamboostengels. Erg lekker!

Dag 5
Toraja cultuur en voorouderverering

Vandaag zie je meer van de Toraja cultuur, zoals de verschillende manieren waarop de Toraja hun doden begraven. Er zijn oude hangende graven en graven in grotten die bewaakt worden door houten poppen, de tau-tau. Je ziet de babyboom, waar baby’s in werden begraven. Demonen maakten de grond onveilig en terwijl de boom steeds hoger groeide, konden de kleintjes makkelijker de hemel bereiken. Batututomonga ligt hoog op een berghelling en biedt prachtig uitzichten, je kunt hier een stuk hiken als je wilt.

Tip: Als je van wandelen houdt en nog dagen extra hebt, is het de moeite waard om de bouwsteen Trekking Tana Toraja toe te voegen; een mooie trekking van 2 dagen en 2 overnachtingen, waarvan eentje bij mensen thuis.

Ook kun je er voor kiezen je verblijf in Torajaland met een dag te verlengen en een mooie fietstocht of avontuurlijke rafttocht in de omgeving te maken (zie: tabblad excursies)

Dag 6
Drijvende huizen Tempemeer en Bugis Lunch

Op weg naar Sengkang lunch je bij mensen thuis in een typisch Bugis huis in een klein dorpje (ca 3 uur rijden). De vrouw des huizes heeft de hele ochtend in de keuken gestaan en zonder overdrijving vonden wij het één van de lekkerste maaltijden van heel Indonesië! Ook leuk: vrouwen en kinderen uit het dorp kwamen bij ons nieuwsgierig een kijkje nemen naar zulke VIP gasten!

Na je lunch stop rij je door naar Sengkang, circa 1,5 á 2 uur rijden. Met een kleurrijke gemotoriseerde prauw vaar je het Tempemeer over in de namiddag. Een enorm meer van 1000 hectare, in het regenseizoen zelfs 35.000 hectare. Volgens geologen was dit meer vroeger een zee, men voorspelt zelfs dat dit meer ooit zal verdwijnen. Moeilijk voor te stellen als je het grote meer ziet! Aan het eind van de middag kun je goed zien hoe mensen leven aan het meer. Langs de kant nemen mensen een verfrissend bad, doen de was of de afwas. In het meer groeit lang gras, waar je tussendoor vaart. Watervogels vliegen verschrikt op van hun nest. Vissers zijn in de weer met hun netten. Het is een heerlijk tochtje, zo in de namiddag. Je kijkt of er een vissersfamilie in een drijvend huis thuis is en een kopje thee met je wilt drinken.

Dag 7
100 jaar terug in de tijd bij de traditionele Kajang

In de omgeving van Sengkang rij je naar een paar kleine dorpjes om te zien hoe zijde wordt geweven. Het blijft onbegrijpelijk hoe zulke patronen in hoog tempo worden geweven. Je kunt hier zijde in alle kleuren van de regenboog kopen. Zijde van de rol om jurken van te maken, of mooie sjaals. Als je geluk hebt, kun je de zijderupsen of hun cocons zien. Dit is afhankelijk van de levenscirkel van de zijderupsen.

Je bezoekt het traditionele dorp van de Kajang. Deze bevolkingsgroep leeft nog grotendeels in harmonie met de natuur. Ze dragen bijvoorbeeld zwarte kleding die ze zelf gesponnen en geverfd hebben en daarna op een weefraam stof van hebben gemaakt. Met je gids wandel je door het dorp en bezoek je een van de huizen. Men streeft er naar hetzelfde te leven als hun voorouders, moderne ontwikkelingen zoals elektriciteit worden niet toegestaan in het dorp.

Om het dorp in te mogen, moet je je aanpassen aan hun traditie. Je mag geen schoenen dragen, dit betekent dat je zo'n 1,5 km op blote voeten moet lopen naar het dorp. Je moet blauw-zwarte kleding aan, ter plekke zul je ook traditionele kleding huren, maar als je zelf een zwarte of donkerblauwe broek, rok of t-shirt mee hebt, neem het mee. Een rugzak en een paraplu is ook vreselijk modern en dus verboden en een fototoestel komt er zeker niet in. Helaas zul je dus een mental picture moeten maken van dit bijzondere dorp. Jammer van je foto momentje, maar ook heel bijzonder om mee te maken. NB: Indien je je niet aan de voorschriften houdt, mag je het dorp niet in.

Het laatste stukje rij je langs de kust, en je rijdt langs de enige rubberplantage van Sulawesi, voordat je aankomt in het kustplaatsje Bira. Je slaapt in een comfortabel klein guesthouse, pal aan het poederwitte Bara strand. Je hebt je eigen bungalow (bijna alle bungalows hebben 2 enkele bedden en geen tweepersoonsbed) en er is een eenvoudig openluchtrestaurantje. Omdat het even buiten Bira gelegen is, komen de lokale dagtoeristen hier bijna niet en heb je het strandje echt voor jezelf.

Dag 8
Snorkelen en zwemmen bij bountystrand bij Bira

’s Ochtends vaar je naar een eilandje voor de kust, waar je mooi kunt snorkelen. (Ter plekke zelf snorkelmateriaal huren.) Je guesthouse zorgt voor een lunchpakket, zodat je na het zwemmen kunt lunchen op het strand. Voel je even Robinson Crusoë. In het begin van de middag ben je weer terug bij het hotel. Vlakbij zijn grotten waar je naar toe kunt wandelen om zwarte makaak-apen te zien, endemische voor Sulawesi. Maar mogelijk zie je ze zelfs al bij je hotel. Je kunt lekker zwemmen en snorkelen of een boekje lezen op het strand, lekker even een relaxdag op je Sulawesi vakantie.

Dag 9
Van de kust bij Bira naar de heuvels van Malino

Een tocht van een uur of 6 a 7 langs een afwisselend landschap. Eerst rijd je langs de kust, onderweg is altijd van alles te zien. Zie je wat leuks, dan kun je altijd je chauffeur vragen of je een kijkje kunt nemen. Misschien zie je ergens mannen bezig een houten boot maken, de beroemde pisini boten. Afhankelijk van het seizoen, kunnen mensen bezig zijn met zoutwinning. Je rijdt het binnenland in naar Malino, een bergplaatsje in de groene heuvels. Het ligt op een hoogte van 800-1000 meter, een ideaal klimaat voor een wandeling. Moderne huizen en traditionele houten Bugis huizen op palen wisselen elkaar af. Je ziet hoe mensen leven en soms zul je verbaasd zijn hoe veel spullen er vervoerd kunnen worden op één brommertje. Overigens past op een brommertje ook rustig een heel gezin.

Dag 10
Wandelen in de groene rijstvelden bij Malino

Vandaag maak je een wandeling door dit mooie gebied. Rijstvelden met in de verte de bergen Lompobatang en Bawakaraeng vormen het decor. Lopend langs rijstvelden, gewassen en fruit laat je gids zien wat er verbouwd wordt op deze vruchtbare grond, zoals bijvoorbeeld de passievrucht in het seizoen. De Buginese bevolkingsgroep van het vroegere koninkrijk Gowa bewonen het gebied. Je kunt twee hele oude traditionele Buginese woningen bekijken. Het is een relaxte wandeling met kleine hoogteverschilletjes over een goed begaanbaar pad en smalle weggetjes. Je luncht in het huis van een lokale familie. In totaal neemt de ontspannen wandeling met stops, rondkijken en lunch zo'n 4 à 5 uur in beslag. Als je wilt rij je in de namiddag met de auto naar de enige theeplantage van Sulawesi. Vrouwen met weide bamboehoeden op tegen de felle zon, plukken vliegensvlug de theeblaadjes. Ze worden betaald per volle mand die ze op hun rug dragen. Je kunt ook de markt bezoeken.

Wil je een fietstocht door deze practhige omgeving maken, voeg dan een extra dag aan je verblijf in Malino toe en kies voor een fietsexcursie (zie: tabblad excursies)

Dag 11
Terug naar Makassar

In ongeveer 2,5 à 3 uur rij je van Malino naar Makassar. Hier verblijf je nog een nacht voordat je door vliegt naar Baubau.

In overleg met je chauffeur kun je er voor kiezen op tijd naar Makassar te gaan en de stad verder te verkennen of de ochtend nog te genieten van de rust van Malino en na de lunch terug te rijden.

Dag 12
Stadstour Baubau en eten bij een familie in de keraton

Je neemt de ochtendvlucht uit Makassar naar Baubau. Op het vliegveld staat je Engelssprekende gids en auto met chauffeur je al op te wachten. Vandaag heb je tijd om de stad Baubau en omgeving te verkennen. Arriveer je inderdaad in de ochtend, dan is er tijd om je mee te nemen naar een parelkwekerij. Vrees niet, aangezien dit geen toeristisch gebied betreft, is het geen tourist trap, maar interessant om eens te zien hoe dit in zijn werk gaat. De gids neemt je mee naar een leuk gelegen eethuisje voor de lunch (inclusief). Daarna is het tijd om in te checken in je comfortabele hotel, dat erg mooi aan zee is gelegen. Het hotel ligt op een klif boven zee en je kunt een pad en trap omlaag dalen naar zee en hier gaan snorkelen. Bij hoog water plons je zo vanaf de trap de zee in. Bij laag water kun je naar het naast gelegen lokale strandje lopen. Een mooi strandje waar de lokale kinderen in het water spelen en jongeren zwemmen. Top spot en weer zo anders!

Eind van de middag word je weer opgehaald om naar de Keraton te gaan. De Keraton is een bijzonder bouwwerk. Eigenlijk is het een kraton, een paleis compleet met dorp, met mooie gekleurde huisjes. Het is gelegen op een heuvel, versterkt met muren van een fort. Her en der zie je nog kanonnen staan. Klim op de muur voor mooie uitzichten en misschien een mooie zonsondergang. Dan ga je eten bij een familie in de keraton (inclusief). De vrouwen zwaaien hier duidelijk de scepter in huis en het is erg gezellig én lekker om hier te eten! Je zit met zijn allen op de grond en de heerlijke lokale gerechten worden in het midden gezet, zodat iedereen er van kan pakken. Ook een leuke uitzondering: in Indonesië is het gebruik dat de gastvrouw niet mee-eet. Deze dames zijn wat minder traditioneel en verlegen en eten en kletsen gezellig mee. Smullen maar!

Dag 13
Dieren spotten in Lambusango Rainforest Reserve en lokale lunch koken

Na het ontbijt gaat de rit in een kleine 2 uur naar het Lambusango Rainforest Reserve in het noorden van het eiland Buton. Dit is een bijzonder bos, want hier komen allerlei zeldzame en endemische dieren voor, zoals de neushoornvogel, Buton makaak, tarsier en de koeskoes. In dit bos wordt dan ook jaarlijks van half juni t/m half augustus onderzoek gedaan door biologie studenten van het Wallacea project uit Engeland. Voor de lunch maak je een korte wandeling. Je gids zal vooral op zoek gaan naar eetbare planten en die je aan je laten zien. Zo hakte hij voor ons een paar scheuten rotan af, die eetbaar bleken te zijn, bijzonder! Of en wat je vindt, is van het seizoen afhankelijk. Je loopt via de moestuinen terug naar het dorp. In de moestuinen kijk je met je lokale gids wat je hier kunt plukken voor het eten. Samen met de vrouw des huizes help je het eten klaarmaken. Snijden, schillen, husselen, gezellig samen in de keuken!

Na de lunch bezoek je het Bajo dorp Lawele. Hier vaar je naar toe en heb je de tijd om wat rond te kijken en je zult van de mensen leren hoe zij hun vissen vangen.

In de namiddag ga je terug naar het bos; dan is het een goede tijd om dieren te spotten. Wij hadden hier het geluk twee koeskoezen te spotten! Dit klimbuideldier is erg schattig om te zien. En met een beetje geluk vind je ook de tarsier, die wakker wordt in de avondschemer. Hou je ogen open voor de ongelijke ondergrond. Gaaf, maar ook best pittig. Goede wandelschoenen met profiel zijn nodig en breng voldoende water (2-3 liter per persoon) mee. Overleg van te voren met je gids wat je aankunt qua niveau van sportiviteit en avontuur. Hoe dan ook, het is flink zweten in zo’n tropisch woud, neem droge kleding en een handdoek mee om je later om te kunnen kleden.

Rond half 7 start je de reis terug naar Baubau. Onderweg wordt er gestopt voor de maaltijd.

(Tip: overleg met je gids of hij voor morgen duikschoenen voor je mee kan brengen en welke maat je nodig hebt.)

Meenemen: wandelschoenen met profiel, dagrugzak, ruim drinkwater (2-3 liter pp), zonnebrand, zonnepet, muggenwerend middel, regenjasje (het is tenslotte een regenwoud!), ivm zweten zijn droge kleding, slippers en (sport)handdoekje (outdoor winkel) prettig om na afloop op te frissen.

Dag 14
Met de locals op zoek naar seafood voor je diner

Je chauffeur brengt je na het ontbijt naar het zuiden van Buton richting Wasuemba. Hier ga je op bezoek in een mooi traditioneel vissersdorp. In dit dorp zijn nog veel huizen in traditionele houten stijl en het leven draait hier om de zee. Je verblijft in een netjes en schoon huis op palen, met een veranda en huiskamer om te eten. Er zijn een aantal slaapkamers met een kapokmatras. Binnenshuis is een badkamer met hurktoilet en mandibak (Indonesische wijze om te douchen is bakjes water over jezelf heen scheppen). De familie waar wij verbleven was erg gastvrij en erg blij met de extra inkomsten door ons bezoek. Maar bovenal vonden zij ons bijzonder interessant. Onze handelingen waren duidelijk onderwerp van gesprek met de buren!

Hoogtepunt van ons bezoek was om samen met de vrouw des huizes op zoek te gaan naar seafood. Je moet wachten op de juiste waterstand en dan is het een soort wadlopen. Soms is de ondergrond zanderig, soms zak je tot je enkels weg in zwarte fijne modder. Het water kan tot je enkels, heupen of je middel staan. Bedenk dat je hier in een traditionele gemeenschap bent en dat een bikini gelijk staat aan naakt over straat lopen. Trek dus een t-shirt en korte broek of zwemshort aan (eventueel over je zwemkleding heen). Dit zorgt er ook voor dat je niet enorm verbrandt. De lokale bevolking, zeker de vrouwen, zullen lange mouwen en lange broek aan hebben. Al is het maar om niet te donker te kleuren door de zon, dat vinden ze niet mooi.

De vrouwen zijn zeer bedreven in het vinden van schaaldieren en zee-egels. In de zwarte stekels van de zee-egel wil je absoluut niet staan, dus trek vooral waterschoenen aan (vraag in Baubau of je gids duikschoenen in je maat kan regelen of hou bijvoorbeeld Teva slippers aan). Al snel troffen we meer dorpelingen in zee. Eén jongen bleek gespecialiseerd te zijn in het vangen van inktvis. Zonder duikbril keek hij onderwater in het zoute water, ongelofelijk! Hij kreeg een inktvis te pakken, die het water zwart kleurde. Een oudere man controleerde zijn visnetten en was zo gastvrij om ons een vis te schenken voor het eten. We hebben genoten van de heerlijke maaltijden bij de familie in het dorp. Dit was echt heel speciaal om mee te maken!

Als de zee het toe laat, is het mogelijk om ook nog te snorkelen. Omdat dit weersafhankelijk is, kun je dit ter plekke bij boeken. Je gaat dan met een bootje naar een van de beste riffen van Buton. Het rif is namelijk door de adat (traditionele gewoonterecht) beschermd. Op een meter of 5 onder je, zie je prachtig koraal en veel vissen. Trek ook nu weer een t-shirt en korte broek aan, enerzijds omdat je snorkelend enorm verbrandt en anderzijds uit respect voor de lokale bevolking. Het kan zijn dat er een aantal kinderen of dorpelingen nieuwsgierig zijn en mee willen met je bootje. Ook al leeft men aan zee en van de visserij, echt goed zwemmen kunnen de meeste niet, en ze vinden snorkelen en zwemmen in diep water behoorlijk eng. Alleen de kepala desa (dorpshoofd) en onze chauffeur kregen we, enigszins angstig watertrappelend, zo ver het water in te gaan!

NB: Omdat je afhankelijk bent van de juiste waterstand voor je seafood excursie kan het zijn dat dit tweedaagse programma in een andere volgorde wordt uitgevoerd. Dit is altijd in je eigen belang, dus vertrouw erop dat je gids in overleg met de dorpelingen de meest gunstige planning hanteert.

Meenemen: Dagrugzakje met eigen handdoekje en lakenzak (beiden te koop in sport of outdoor winkel), toiletartikelen voor 1 nacht, korte broek en t-shirt om in te zwemmen, waterproof zonnebrand, zonnepet, droge kleding, en een sarong is altijd handig en multifunctioneel. Waterschoenen/duikschoenen: overleg van te voren in Baubau met je gids of hij dit mee kan brengen met de snorkelspullen en geef je schoenmaat op.

Dag 15
Balanceren over steigers in Bajo zeenomaden dorp

Afscheid van de familie. In het dorp verderop kun je badderen in de Blue Lagoon. Hier komt warm water omhoog bubbelen en mengt met het rivierwater voordat het uitstroomt naar zee. Je kunt kleine visjes ontdekken in het kristalheldere water. Dorpelingen badderen hier en schoolkinderen van de naastgelegen school komen een kijkje nemen. Trek wederom t-shirt en korte broek aan en eventueel je waterschoenen, zodat je de Blue Lagoon wat verder kunt verkennen.

Je rijdt terug richting Baubau en stopt bij een typisch Bajo dorp om hier een kijkje te nemen. De Bajo (ook geschreven als Bajau) worden zeenomaden of zeezigeuners genoemd. Traditioneel leven de Bajo met het hele gezin op boten en zwerven tussen de eilanden van de Filipijnen, Maleisië en de Indonesische eilanden Borneo en Sulawesi. Tegenwoordig heeft de Indonesische regering de Bajo gestimuleerd om een vast dorp aan wal te stichten, zonder vast adres is het moeilijk de Bajo te helpen met scholing en gezondheidszorg. Maar de Bajo kunnen niet zonder hun zee en hebben hun huizen gebouwd op hoge palen in zee. Tussen de huizen lopen krakkemikkige steigertjes van 2 of 3 planken breed. Wij schuifelden angstig voetje voor voetje vooruit, maar de Bajo lopen hier met een perfect gevoel voor evenwicht met het grootste gemak rond. Dit maakt het bezoek aan dit dorp iets om nooit meer te vergeten. Je drinkt een kopje thee bij een familie en als dank geef je fruit, want dat ontbreekt in dit dorp en veel mensen hebben een vitamine gebrek hierdoor.

Je rijdt terug naar Baubau, waar je weer in checkt in het al bekende hotel.

Dag 16
Snorkelen bij eilandje en BBQ op het strand

Na alle Go Local avonturen van de afgelopen dagen is het tijd om een dagje te relaxen. Je hotel is de startplaats voor de snorkelexcursie, dus dat is makkelijk. Met een boot vaar je naar het eiland gelegen voor de kust van je hotel, je hebt het al in de verte zien liggen. Het is echt zo’n mooi palmbomen eilandje met wit strand. Hier kun je heerlijk zwemmen, snorkelen, zonnen op het strand. Je gids grilt een lekker vers visje boven een vuurtje. Mmm, bbq-vis smaakte zelden zo heerlijk vers!

Goede bescherming is echt nodig bij snorkelen, trek een t-shirt aan, want je rug en bovenbenen zijn zo verbrand. Heb je er 's middags genoeg van, dan vaar je terug naar het hotel, hier kun je nog even relaxen en een boekje lezen. Leuk idee om vanavond te eten op de avondmarkt of anders een restaurantje in Baubau (niet inclusief). Vraag je gids een taxi voor vanavond te regelen. Alternatief: voor €20 zorgen wij er voor dat een auto je wegbrengt naar Baubau en weer ophaalt en terugbrengt naar je hotel (ongeveer een half uur rijden).

We vonden de avondmarkt in Baubau heel schoon en gezellig. Er zijn kaki lima, de kleine verrijdbare eetkraampjes met daarbij tafels met plastic stoeltjes. Kijk rustig rond en vraag wat wat is en wat vandaag vers is. De verkoopster zal je zeker graag helpen aan het lekkerste eten. Daarna is het leuk om nog even over de verkoopmarkt te lopen. Hier is van alles te koop waar locals gek op zijn: enorme teddyberen, haarspeldjes met glitters of horloges en zonnebrillen voor de mannen.

Tip: Ben je een duiker? Dan is het mogelijk om het snorkelen op aanvraag te upgraden naar duiken. Zie excursie. Let op: gezien de drukte tijdens het Wallacea project half juni-half augustus zou het in die periode kunnen voorkomen dat de Duikinstructeur of Dive Master niet beschikbaar is. In dat geval ga je snorkelen.

Ook kun je kiezen voor een extra dag in Baubau waarbij je gaat duiken bij de Lobolobo grotten. Je blijft dan een extra dag en nacht in Baubau. Zie Extensies.

Dag 17
Afscheid van Sulawesi

Lekker uitslapen, genieten van je ontbijtje op je veranda, relaxen en rustig in pakken. Als je veel tijd hebt, kun je nog even gaan zwemmen. De chauffeur haalt je weer op om je naar het vliegveld te brengen. Van Baubau vlieg je naar Makassar en vanuit hier vlieg je weer door naar Nederland. Wat een onvergetelijk avontuur in Zuid-Sulawesi!

Tip: Ben je een ervaren duiker en heb je voldoende tijd? Dan kun je gaan duiken in Wakatobi, lees meer onder Extensies. Wil je een dagje extra duiken en niet te ver reizen? Blijf 1 extra dag en nacht en ga duiken in de Lobo Lobo grotten.

Dag 18
Terug in Nederland

Je vakantie zit er weer op. Dat is jammer, maar op je fotocamera heb je vast hele mooie plaatjes en (of) in je hoofd hele mooie herinneringen aan een bijzondere reis!

Impressie

Beleef Tana Toraja in Sulawesi